VAN DE KAT
EN DE BEL

Goede toetsen, eerlijke toetsen, rechtvaardige beslissingen, de juiste balans. Welke woorden je er ook voor kiest, het gaat erom dat bij de toetsing en examinering het belang van de getoetste op de eerste plaats komt. Hem of haar moet het verder helpen, voor hem of haar moet de toetsing relevant en van nut zijn. Dat is niet eens een doelstelling, dat zou je een recht kunnen noemen van degene die getoetst wordt. Natuurlijk kunnen er daarnaast andere doelen zijn, maar het belang van de getoetste mag nooit uit het oog verloren worden.

Toetsing en examinering en onderwijs zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Met toetsen en examens worden belangrijke beslissingen genomen die grote gevolgen kunnen hebben voor de levens van mensen die ze afleggen. Het is aan de toetsenmakers om in dit licht goede keuzes en afwegingen te maken. En daar valt anno 2021 in Nederland het één en ander op af te dingen.

De bestaande toetsing en examinering hebben veelal die eerste belangrijke oriëntatie verloren. Meer en meer worden het instrumenten om het onderwijs op opbrengst en kwaliteit te controleren. Dat moet ook, maar dat mag van leerlingen geen pionnen op het schaakbord van onderwijsbeleid en onderwijstoezicht maken. Net zomin als ‘t het onderwijs mag versmallen tot dat wat in de toets aan bod komt. We hebben herexamen, we moeten met z’n allen terug naar de tekentafel.